Op donderdag 18 september bezochten we voor onze nazomerborrel Brouwerij Dockum in de bijna gelijknamige elfstedenstad. Tussen de brouwketels en de proefruimte trok deze editie in Friesland veel nieuwe gezichten. Frisse gesprekken en nieuwe energie in het netwerk. De quiz over Dokkum, de regio en de brouwerij werd gewonnen door Feiko Gorter (ICT Group), ons nieuwste lid, die met zijn diepe lokale kennis de hoofdprijs won: een bierpakket! Daarna volgde een inspirerende rondleiding door de brouwerij, met verhalen over het brouwproces en de historie. 

Natuurlijk stond de borrel vooral in het teken van netwerken: bijpraten met bekenden, ervaringen uitwisselen en nieuwe contacten leggen. Kortom: alweer een waardevolle en geslaagde bijeenkomst! Wil je ook aansluiten bij onze netwerkborrels, inspiratiesessies en pverige activiteiten? Bekijk de agenda van Samenwerking Noord en zorg dat je er de volgende keer ook bij bent. 

Na onze geslaagde trips naar Hasselt/Leuven en Berlijn, gaan we opnieuw op stap met Samenwerking Noord. Komend voorjaar bieden we deze keer een tweetal netwerkreizen aan, naar Spanje en naar Zweden. We willen onze leden alvast wijzen op deze trips en op de data en alvast een deel van het programma onthullen.  

Er is tijdens beide reizen veel ruimte om met elkaar te netwerken en ook wat vrije tijd voor eigen verkenning ter plekke. 

Foto: Inspiratiebezoek aan IBM tijdens Berlijn-reis

Spanje 10 – 13 maart 2026

De voorjaarsreis naar Valencia en Alicante heeft een brede scope en staat in het teken van digitale infrastructuur, cybersecurity, AI, innovatie en internationalisering. We combineren bedrijfsbezoeken met kennisuitwisseling en netwerkmogelijkheden, in samenwerking met lokale partners en de Nederlandse ambassade. 

We bezoeken in Valencia een internationaal cybersecuritycenter en de universiteitscampus van Valencia met masterclasses over AI en quantum computing. Ook bezoeken we een innovatief technologiecentrum en spreken we lokale ondernemers en beleidsmakers. In Alicante zijn we onder andere te gast in het Parque Científico en we nemen deel aan een netwerklunch met AI-experts, bedrijven en beleidsmakers.  

Zweden 9 – 12 juni

Voor de reis naar Stockholm ligt de focus geheel op AI. Met de support van de innovatieattaché van de Nederlandse ambassade bezoeken we zowel publieke als private spelers. In Stockholm is AI Sweden gevestigd, het nationale centrum voor toegepaste AI. Hier zullen we ook een bekende Zweedse corporate bezoeken. Bovendien verwachten we op audiëntie te kunnen gaan bij de ambassadeur in zijn ambtswoning, een zeventiende-eeuws stadpaleis uit de 17e eeuw. 

In Linköping, een stukje ten zuiden van de hoofdstad, wacht ons na een treinreis een bezoek aan de AI-fabriek, die daar al enige tijd geleden van start is gegaan. We buigen ons met de regionale gesprekspartners uit het bedrijfsleven, de kennisinstellingen en de overheid over de vraag hoe de samenwerking op het gebied van AI vormgegeven kan worden.  

Interesse 

Je kunt via het webformulier hieronder aangeven of je interesse hebt. We zullen je dan als eerste op de hoogte houden als het programma rond is en de inschrijving mogelijk is.  

Begin november zal de Raad van Advies van Samenwerking Noord voor het eerst bijeen komen.  

Foto: De leden van der RvA (met de klok mee vanaf linksboven): Gerdine Keijzer-Baldé, Jobert Abma, Stephanie Klein Nagelvoort, Roeland van der Schaaf 

De raad zal fungeren als een strategisch klankbord voor het bestuur en onze vereniging ondersteunen bij haar bestuurlijke positionering in Noord-Nederland. In lijn met onze strategie willen we onze netwerkpositie de komende tijd verder versterken. De leden van de raad kunnen ons daarbij helpen en zijn afkomstig uit verschillende sectoren.  

Met veel plezier kunnen we melden dat we volgende vier leden hebben toegezegd tot de Raad van Advies te willen toetreden: Stephanie Klein Nagelvoort (Raad van Bestuur UMCG), Roeland van der Schaaf (Dijkgraaf Noorderzijlvest), Gerdine Keijzer-Baldé (Secretaris-Generaal Klimaat en Groene Groei / Plv. Secretaris Ministerie van Economische Zaken en Jobert Abma, mede-oprichter Hacker One. Mogelijk zullen nog een of twee leden aan de raad worden toegevoegd.  

Voorzitter Fred Hassert en secretaris Wijnand Aalderink zijn vanuit het bestuur het aanspreekpunt voor de raad. 

De sectorvoorzitters, het bestuur en het kernteam van Samenwerking Noord kwamen op 11 september bijeen, samen met een aantal gasten uit het Noordelijk netwerk.

Een impressie van de jaarlijkse strategiedag:

Als de voortekenen niet bedriegen is Groningen en daarmee Nederland binnenkort een heuse AI-fabriek rijker. In Noordelijke kringen wordt al druk voorgesorteerd op deze voorziening van nationale en Europese allure. Met zowel een omvangrijke, snelle datavoorziening als een gloednieuw AI-expertisecentrum kan de AI-fabriek een kansrijke innovatie voor het Noorden zijn. Samenwerking Noord is een van de trotse consortiumpartners van de projectaanvraag waarop binnenkort de uitslag binnenkomt. Is er witte rook in zicht? Het Noorden wacht in spanning af.  In de tweede week van oktober wordt de uitslag verwacht.   

Hoofdfoto: Bart Scheerder maakt zich sterk voor de AI-fabriek bij een event van Samenwerking Noord 

Foto: Willem Jonker neemt onze ledenraad mee in zijn toekomstvisie 

Willem Jonker, bestuursvoorzitter van AIC4NL, is een warm voorstander van de AI-fabriek voor het Noorden en is actief betrokken bij de ontwikkeling van de plannen. In het grote internationale geweld rond AI loopt Nederland een flink eind achter, zo constateert hij. Met de komst van de AI-fabriek lukt het ons weer om enigszins mee te komen in het Europese peloton. Volgens Jonker is het goed te beseffen dat de AI-fabriek meer is dan een supercomputer; het bijbehorende expertisecentrum is nog belangrijker. De experts die daar werken zorgen ervoor dat AI op een innovatieve manier optimaal ingezet kan worden in verschillende contexten.  

Onderweg naar de fabriek

”Uiteindelijk is de AI-fabriek mensenwerk”, aldus Jonker. Daarom is het belangrijk om talent in de regio te behouden en naar de regio te halen. “Hiermee versterk je het ecosysteem. Je doet dit ook door organisaties uit verschillende sectoren vanaf het begin actief te betrekken bij de ontwikkeling”.  

In het bijzonder noemt Jonker de gezondheidszorg, defensie en de landbouw, maar ook de uitvoeringsdiensten van de overheid en de kennisinstellingen zijn sterke troeven van het Noorden. De technologie en de expertise van de AI-fabriek zal ook door kleine bedrijven worden gebruikt. Zij hebben vaak niet de eigen faciliteiten hiervoor.  

Nooit meer tikken in de zorg

De zorg is bij uitstek een sector waarin AI welkome toepassingen kan brengen. Pleitbezorger Bart Scheerder, mede-oprichter van het Applied AI Accelerator Lab van het UMCG, licht graag toe welke kansen de AI-fabriek biedt. Personeelstekorten en een groeiende zorgvraag betekenen een steeds hogere werkdruk voor de collega’s, met ziekteverzuim en burn-out als gevolg. “De enorme berg aan administratie die zorgverleners dagelijks moeten afhandelen, kan wel 40 procent van hun werkdag in beslag nemen. Dat is het dubbele van de tijd die aan patiënten aan het bed wordt besteed”. Onder het moto #NooitMeerTikken houdt het UMCG zich daarom bezig met het overdragen van administratieve taken aan AI. “We verplaatsen het toetsenbord en de muis steeds meer naar de achtergrond. Als de arts en de patiënt samen in gesprek zijn, luisteren de sensoren en de technologie op de achtergrond mee”. Dit maakt de zorg persoonlijker en er gaat dan veel minder tijd in de verslaggeving zitten.  

AI in de zorg is nog lang niet waar het moet zijn, volgens Scheerder. De eisen aan medisch gecertificeerde modellen zijn hoog en ze zijn op dit moment nog beperkt beschikbaar. “Het is heel aantrekkelijk dat we met de AI-fabriek straks een krachtige faciliteit hebben om dat soort modellen ook echt zelf te ontwikkelen”. Ook volgens Scheerder zijn de expertise en de datafaciliteiten van groot belang.  Deze zullen met name kleine zorginstellingen helpen met hun tekort aan eigen voorzieningen, benoemt Scheerder.  Hij ziet ook nieuwe toepassingen voor generatieve AI-taalmodellen: enerzijds voor de geschreven, maar ook voor de gesproken taal. Deze kunnen sneller en meer patiënten verder helpen dan een mens dat ooit kan. “Dit biedt kansen voor preventie en voor besparing van geld”, zo stelt Scheerder.  

Verantwoordelijkheid

De komst van de AI-fabriek brengt ook verantwoordelijkheden met zich mee en zal gezamenlijke inspanning vragen, aldus Willem Jonker van AIC4NL. “Je krijgt die fantastische machine hier, maar als je er verder niets omheen organiseert en er niet voor zorgt dat de startups, de bedrijven en de overheidsinstellingen aansluiten, dan staat die fabriek hier straks in z’n eentje”. Vanuit een brede bewustwording van de mogelijkheden en door actief samen te werken, is het volgens Jonker mogelijk om onze achterstanden in te halen. Door als consortiumpartners met een andere partijen in het Noorden en in breder verband op te trekken, veroveren we samen nieuw terrein voor Nederland en voor Europa. 

Consortiumpartners AI-fabriek

SURF is de coöperatieve netwerkorganisatie van Nederlandse onderwijs- en onderzoeksinstellingen die samen ICT-voorzieningen ontwikkelen, inkopen en beheren om innovatie, samenwerking en kwaliteit in onderwijs en onderzoek te versterken. 

AIC4NL (AI Coalitie 4 NL) is het samengevoegde nationale publiek-private platform in Nederland dat zich inzet voor de verantwoorde ontwikkeling én toepassing van AI, door samenwerking tussen bedrijven, overheden, kennisinstellingen en maatschappelijke organisaties. 

TNO is de Nederlandse organisatie voor toegepast wetenschappelijk onderzoek. Ze ontwikkelen innovatieve oplossingen om welzijn, duurzaamheid, veiligheid én het verdienvermogen van de samenleving te versterken 

Samenwerking Noord is het grootste netwerk van publieke en private organisaties in Noord-Nederland dat ICT-kennis, diensten en arbeidsmarktkracht bundelt om innovaties, samenwerking en talentontwikkeling in de regio te versterken. Inmiddels zijn er 120 organisaties aangesloten bij de vereniging.  Samenwerking Noord is als een van sleutelspelers actief betrokken bij de ontwikkeling van de Niemeyer fabriek tot hotspot voor digitalisering. 

Financiering 

Het aardbevingscompensatieprogramma Nij Begun levert een substantiële bijdrage aan de gezamenlijke projectaanvraag voor de AI-fabriek. Een zestal ministeries legt een vergelijkbaar miljoenenbedrag op tafel: EZ, BZ, Defensie, OCW, VWS en LVVN. Het overige deel wordt afgedekt door EuroHPC (European High Performance Computing Joint Undertaking), een gezamenlijk initiatief van de EU, lidstaten en private partners om in Europa krachtige supercomputers en AI-infrastructuur te ontwikkelen, te beheren en toegankelijk te maken. In een beperkt aantal Europese landen is inmiddels al een dergelijke AI-fabriek gevestigd.  

Samenwerking Noord is een van de projectpartners in de AI Hub Noord Nederland, gericht op ondernemers, kennisinstellingen, organisaties en overheden in de noordelijke regio die ook op nationaal en internationaal niveau samenwerken. Dit project is medegefinancierd door de Europese Unie.

Geopolitieke spanningen en de dominantie van Amerikaanse technologiebedrijven leiden tot steeds meer zorgen over onze digitale soevereiniteit, een term die tegenwoordig veel wordt gebruikt. Wie heeft controle over onze data? Waar staat deze? En wie heeft controle over het beheer? Over dit soort vragen maken organisaties en burgers zich een stuk drukker dan voorheen. We spraken over het onderwerp met twee van de initiatiefnemers van Cloud of the North, Ronald Stolk en Jeroen Bos.  

Foto: de initiatiefnemers van Cloud of the north.

Europese organisaties zijn grotendeels afhankelijk van Amerikaanse bedrijven, zoals Microsoft Azure, en Google Cloud. Dit brengt twee grote risico’s met zich mee: de toegang van de Amerikaanse overheid tot onze data en een mogelijke blokkade van de dienstverlening van de Amerikaanse clouddiensten, zoals recent gebeurde bij het Internationale gerechtshof in Den Haag. De Nederlandse overheid en veel bedrijven hebben op dit moment geen of weinig controle over het beheer en transport van data. Lange tijd waren we daar minder van op de hoogte, of maakten we ons er geen zorgen over, maar dat is aan het veranderen. Onwetendheid of desinteresse over onze digitale netwerken en de veiligheid en toegankelijkheid onze data, kan ons belemmeren in onze zelfvoorziening en onze welvaart in gevaar brengen.   

Cloud of the North 

De oplossing voor dit probleem kan zijn het opzetten van een eigen cloud voorziening. In Noord-Nederland is hiervoor het initiatief Cloud of the North gestart door een aantal specialisten in het veld: Jeroen Bos, Hans Gankema, Peter Hager, Edwin Kuipers, Ronald Stolk, en Stef van der Ziel. Cloud of the North heeft als doel te zorgen voor meer digitale soevereiniteit, met controle en beheer over de eigen opslag van data voor bedrijven en overheden. Inmiddels tonen steeds meer Noordelijke partners interesse voor dit initiatief.  

Nederland is niet de enige plek in Europa die zich los probeert te maken van externe clouddiensten. In projecten zoals EXOFED en Structura X zijn experts al een tijd bezig met het ontwikkelen van soevereine infrastructuren. Toch is Cloud of the North hierop een waardevolle toevoeging gericht op het sterke netwerk rondom IT in het noorden, waarin partners elkaar makkelijk kunnen vinden om samen te werken, aldus Jeroen Bos (Bossers & Cnossen), medeoprichter van Cloud of the North. 

Data is dankzij de open source benadering van Cloud of the North toegankelijker en beter beschermd is de gedachte, en de doorontwikkeling wordt hierdoor een stuk eenvoudiger, volgens Bos. Ook is data makkelijker over te zetten naar een andere plek als je dat wilt.  

‘De Amerikaanse Big Tech bedrijven die clouddiensten leveren, hebben een platform gebouwd waarop je makkelijk diensten kanontwikkelen.’, benoemt Ronald Stolk (Rijksuniversiteit Groningen). ‘Dat is er nog niet op lokaal niveau, dus dat vraagt nog de nodige ontwikkeling’  

Toekomst  

De initiatiefnemers zien Cloud of the North niet als een einddoel, maar willen hun ervaring graag delen met andere spelers in Nederland en Europa. Zij zien op de lange termijn ook een financieel voordeel als we afscheid nemen van de Amerikaanse systemen. Stolk benadrukt dit economische belang: ‘Elke organisatie koopt licenties voor het gebruik van de Cloud. Alleen al in de drie noordelijke provincies verdwijnen zo tientallen duizenden euro’s per maand de deur uit. Dat is ontzettend veel geld,’. Cloud of the North brengt hiermee niet alleen digitale soevereiniteit, maar ook de kans voor eigen ontwikkeling en groei dichterbij, aldus de initiatiefnemers. 

Risico’s Amerikaanse Clouddiensten 

Achter de schermen gebeurt veel bij Samenwerking Noord. Het professionaliseren en data gedreven werken is hier een onderdeel van. Al jaren zetten we onze data in om de programmering van onze events en andere activiteiten te verbeteren. Hiervoor gebruiken we onze data met de visualisatietool Power BI. Programmamanager Albina Koolhof-Vitochina heeft dit de afgelopen jaren ontwikkeld en ziet veel potentie voor de toekomst.  Echter was er ook expertise van buiten nodig om data gedreven werken naar een niveau hoger te tillen. Gelukkig kwam die hulp uit ons eigen netwerk. 

Begin 2025 heeft onze eerste cohort van het Certified Data Traineeship met hun Power BI docent ons geholpen. De trainees hebben een opzet gemaakt voor een vernieuwende way of working. Daarna heeft Ynte Jan Kuindersma (docent bij het traineeship) en eigenaar van BIRD Automation, ons geholpen met de implementatie hiervan.

Waar data voorheen handmatig werd toegevoegd, is het proces nu grotendeels geautomatiseerd via het Microsoft Power Platform. Deze oplossing, maakt het mogelijk om foutloos en moeiteloos met data te werken. Dit leidt tot betere inzichten in het netwerk.

Albina is enorm dankbaar voor de tijd die Ynte Jan hierin heeft gestopt. Het is fijn om samen te werken met iemand die zo gepassioneerd is en altijd klaar staat voor vragen en uitdagingen.
“Ik heb hier met veel plezier aan meegewerkt,” vertelt Ynte Jan. Wanneer gevraagd waarom hij het concept in de praktijk wilde uitwerken, verwijst hij naar zijn passie voor het project. Op de vraag waarom Ynte Jan zo betrokken is bij dit onderdeel geeft hij aan: “Ik ben heel dankbaar voor het traineeship en dat ik de kans heb gekregen om daar als docent aan deel te nemen. Dan wil ik ook iets terugdoen.” Ynte vertelt dat hij graag dingen afmaakt, een eigenschap dat hij als IT’er meeneemt naar al zijn projecten. Naast zijn werk als zelfstandige organiseert Ynte Jan ook community bijeenkomsten (via meetup) rondom het Microsoft data platform, omdat hij dit vakgebied zo boeiend vindt.

Kortom, Samenwerking Noord is enorm dankbaar voor de verbetering die Ynte Jan Kuindersma heeft doorgevoerd. Toch is dit nog maar het begin, aldus Albina Koolhof Vitochina: “Er liggen nog veel meer kansen voor ons om hiermee aan de slag te gaan, volgend jaar komt hier vervolg op. Er is nog veel meer mogelijk.”

Op 11 augustus is Noa Koning bij Samenwerking Noord gestart als stagiair Communicatie. Zij studeert sinds 2022 International Communication bij de Hanze en heeft eerder al stagegelopen bij kunstacademie Minerva en bij OOG TV in Groningen. Recent volgde zij voor haar studie een minor in Ierland.

Het komende half jaar zal Noa zich bij ons bezighouden met diverse communicatieklussen en -projecten. Ze kijkt ernaar uit haar vaardigheden op het gebied van communicatie, content creatie en videoproductie verder te ontwikkelen.

Noa: “Het spreekt me aan om te werken in een klein team waarin je snel kunt schakelen en ik mijn creativiteit kan gebruiken. Het netwerk van Samenwerking Noord is juist heel breed, met veel inhoudelijk interessante onderwerpen”.

In het kernteam zal zij o.a. intensief samenwerken met onze nieuwe evenement- en communicatiemedewerker Sanne Heikamp.

Vanaf half augustus gaat Joachim de Vries voor een half jaar aan de slag in ons kernteam. Met het groeiende aantal projecten met externe partners en financiers is het voor Samenwerking Noord van belang om goed op een rijtje te hebben welk werk we hiervoor moeten verzetten en om de resultaten in beeld te hebben. Joachim gaat ons helpen onze projectadministratie beter in te richten.  

Foto: Joachim de Vries

Hij werkte de afgelopen tijd onder andere voor de afdeling Economische Zaken van de Gemeente Groningen en het Regionaal Historisch Centrum – Groninger Archieven. Bovendien is hij actief als Regio Scout voor het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie in Groningen.  

Joachim vindt aan de slag gaan bij ons interessant, omdat hij graag voor onze vereniging een bijdrage wil leveren aan duurzame innovaties en de kennisontwikkeling op het gebied van ICT in het Noorden. Met onze deelname aan projecten zoals de AI HUB Noord Nederland, de campusontwikkeling van de Niemeyer fabriek en hopelijk binnenkort in de AI Factory kan Samenwerking Noord zich nog beter profileren als het Noordelijke IT-netwerk. “Door te werken aan projectmanagement en het leggen van betekenisvolle relaties, help ik mee om de voorwaarden te scheppen voor het succes van Samenwerking Noord”, aldus een enthousiaste Joachim.