ROC Friese Poort helpt MBO-studenten met spannend evenement digitaal weerbaar te worden: “Capture the flag”

Noord-Nederland ontwikkelt zich langzaam maar héel zeker tot ‘dé’ kennisregio in Nederland op het gebied van cybersecurity. Dat is mede te danken aan activiteiten van de Stichting Cyber Weerbaarheid Noord Nederland, waarin provincies, bedrijven en onderwijs- en kennisinstellingen samenwerken. En ook wordt er gewerkt aan de komst van een nieuwe leerstoel aan de Rijksuniversiteit Groningen.

Maar niet alleen op universitair en hbo-niveau begint digitale veiligheid een belangrijk thema in het noordelijke onderwijs te worden. Ook in het MBO loopt het Noorden voorop bij het bevorderen van kennis over digitale veiligheid bij de studenten. Een voorbeeld daarvan is een unieke aanpak van het ROC Friese Poort, waar ze een spannend evenement hebben bedacht om studenten op speelse en uitdagende wijze van alles te leren over digitale beveiliging.

“Dat evenement heet:‘Capture the Flag’. Dat is een jaarlijks terugkerend evenement waarbij studenten in groepsverband samenwerken en als opdracht krijgen om een website of telefoon te hacken, en een vlag moeten opsporen die daar door een docent is neergezet. Ze moeten daarbij alle kennis en kunde inzetten die ze bij ons hebben geleerd. Als zo’n groep de vlag heeft gevonden krijgen ze punten die worden vermeld op een scorebord. Wie de meeste punten krijgt is de winnaar. Dat evenement is een groot succes: studenten vinden het práchtig!’, vertellen Renze Tjoelker en Sikko Eisma.

Renze is Practor Digitale Weerbaarheid. Een “practor” is een relatief nieuwe functie binnen het MBO, vergelijkbaar met een lectoraat op het HBO. Een practoraat is verantwoordelijk voor innovatie en onderzoek. Eén thema voor een practoraat aan het Friese Poort is “digitale weerbaarheid”.

‘Friese Poort heeft er voor gekozen om een practoraat digitale weerbaarheid in te stellen vanwege het enorme belang er van. We hebben bij ons een Kenniskring ‘cyber@work’, waarbij vanuit technisch perspectief wordt gekeken. Maar ook een Kenniskring Digitale Weerbaarheid: die vliegt het aan vanuit menselijk gedrag. Zo hebben we bijvoorbeeld het evenement “april op stil”, waar we proberen om jongeren twee weken lang door het leven te laten gaan zónder smartphone’, zegt Renze Tjoelker.

De aandacht van Friese Poort voor digitale weerbaarheid past dus in een in het Noorden breed gedragen streven om kennis over digitale veiligheid te vergroten. Dat streven wordt sterk gesteund door Samenwerking Noord en de Stichting Cyber Security Noord en de Stichting Cyber Weerbaarheid Noord Nederland. In Friesland is er ook nog de stichting Cyber Safety Noord-Nederland.

‘Wat ik mooi vind is dat wij ons in Noord-Nederland écht positioneren als regio van de digitale weerbaarheid. Daar is nu ook het onderwijs sterk aan aangepast. Niet alleen bij Friese Poort, maar ook bij Noorderpoort, Friesland College, Hanzehogeschool, NHL Stenden en RUG. Daarbij is de rol van Samenwerking Noord als verbindende partij ook van grote betekenis, een soort spin in het web’.

Sikko Eisma is docent ICT, en houdt zich bezig met ICT onderwijs in brede zin. De laatste jaren is hij veel bezig met IT security en digitale weerbaarheid. Sikko is één van de initiatiefnemers van het evenement ‘Capture the Flag’.

‘We hebben het nu drie keer georganiseerd. De eerste keer deden er veertig studenten aan mee op onze vestiging in Leeuwarden. Vorig jaar was het in Emmeloord, voor ICT studenten en applicatie-ontwikkelaars. Toen waren er al zeventig deelnemers. En de laatste keer was in Drachten, en deden er zo’n honderd leerlingen aan mee. Het is een hartstikke leuk evenement geworden, dat qua sfeer misschien wat doet denken aan een hackathon. De leerlingen vinden het súper-intensief, en ’s middags om een uur of twee zijn ze al hélemaal kapot. Na afloop kregen we te horen dat ze het “súper gaaf” vonden’, vertelt Sikko.

Volgens hem leverde het evenement niet alleen veel kennis op, maar vooral ook gedrevenheid. ‘De leerlingen leren te denken als een hacker. En de kennis die ze opdoen nemen ze straks allemaal wel mooi mee naar bedrijven wanneer ze een baan krijgen.

Renze Tjoelker en Sikko Eisma denken er over om van ‘Capture the Flag’ een nóordelijk evenement te maken, en dus ook studenten uit Drenthe en Groningen mee te laten doen.

Gele poncho
Overigens hebben Renze en Sikko ontdekt dat niet alleen studenten maar ook docenten nog veel kunnen leren op het gebied van digitale veiligheid. Zo stelden ze een te ondertekenen verklaring op, waarin in hele kleine lettertjes stond dat de ondertekenaars tijdens de Nieuwsjaarborrel op school in een gele poncho zouden moeten verschijnen. Diverse docenten ondertekenden deze verklaring en moesten tot hun schrik erkennen dat ze de passage over de poncho niet hadden gelezen…